مطالعه سجع در آثار عرفانی و ادبی

نویسندگان

طاهر لاوژه

چکیده

این مقاله در پی تبیین اهمیت و کیفیت استفاده از سجع، مبتنی بر ساختار و روح زبان فارسی در آثار عرفانی و ادبی است. در این میان، به علل توجه نویسندگان و میزان توفیق آنان در رعایت قواعد اصولی سجع از منشأ عربی آن، با هدف چگونگی استفاده مؤلفان از سجع و موازنه اشاره می شود. نتایج نشان می دهد که برای آفرینش اثر هنری مبتنی بر سجع، تغییر ساختار ظاهر به تغییر ساختاری درونی اثر از جمله محتوا و توصیف رویدادها منجر می شود. همچنین نویسندگانی که به خصوصیات سجع مبتنی بر ذات زبان فارسی در اثر خود توجه کرده اند، متنی هنری آفریده اند و حال آن که تلاش مقلدان آن در این خصوص، اغلب از روی تفنن و افاده فضل بوده است. این مقاله در پی تبیین اهمیت و کیفیت استفاده از سجع، مبتنی بر ساختار و روح زبان فارسی در آثار عرفانی و ادبی است. در این میان، به علل توجه نویسندگان و میزان توفیق آنان در رعایت قواعد اصولی سجع از منشأ عربی آن، با هدف چگونگی استفاده مؤلفان از سجع و موازنه اشاره می شود. نتایج نشان می دهد که برای آفرینش اثر هنری مبتنی بر سجع، تغییر ساختار ظاهر به تغییر ساختاری درونی اثر از جمله محتوا و توصیف رویدادها منجر می شود. همچنین نویسندگانی که به خصوصیات سجع مبتنی بر ذات زبان فارسی در اثر خود توجه کرده اند، متنی هنری آفریده اند و حال آن که تلاش مقلدان آن در این خصوص، اغلب از روی تفنن و افاده فضل بوده است. کلیدواژه: سجع، موازنه، کنزالسّالکین، کشف الاسرار، مقامات حمیدی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش شیر در فرش ایرانی در مقایسه با آثار ادبی و عرفانی

 The Safavid Era is considered as the golden age of Iranian carpet history, which in addition to beauty of pattern, motif and color, has yielded worthwhile concepts on its carpets. The lion motif is one of those motifs on carpets of Safavid Era which have been depicted as both a prey and a hunter. Repetition of, and emphasis on this motif, which contains diverse concepts and senses in Iran...

متن کامل

سیمای عرفانی پیامبر (ص) در متون ادبی

سیمایی­که از پیامبر عظیم­الشّأن اسلام در متون ادبی پارسی ترسیم­گشته، بسیار متعالی و منحصربه فرد بوده­است. همواره تلاش­شده تا با استعانت از روایات تاریخی- مذهبی، بخشی از بزرگواری­ها و برجستگی­های فکری-اخلاقی ایشان بیان­گردد. در کنار سیمای تاریخی پیامبر (ص) که بیانگر زندگی تاریخی ایشان است، مطالبی در متون ادبی روایت گردیده که بن­مایة­ تاریخی و حقیقی ندارد؛ بلکه بیانگر خصوصیاتی است که با مبحث عرفان...

متن کامل

تحلیل وجهی از زیبایی شناسی سخن عرفانی: مطالعه ی موردی سجع در نامه های عین القضات

اراده و بیان هر نوع معنی، قالب مخصوص و کلام ویژه خود را می طلبد و مثلاً زبان شعر، غالباً، گویای مفاهیم و محتوای مربوط به نثر نیست. بنابراین، انتخاب نوع کلام با توجه به مقاصد و اهداف ادیب از تألیف و تصنیف، ضرورت تام و تمام دارد. استفاده از نثر موزون و مسجّع به عنوان کلامی مستقل در زبان و ادبیات فارسی، برای اولین بار در متون عرفانی رواج و شیوعی گسترده یافت. هدف از طرح این بحث، چرایی انتخاب این نوع ک...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه پژوهش های ادبی و بلاغی

ناشر: دانشگاه پیام نور

ISSN 2322-3979

دوره 2

شماره شماره 3 (پیاپی 7) 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023